Իրական և կեղծ մետաղադրամներ

Պատմությունը

Հնում  մետաղները   ամենայն ուշադրությամբ կշռվում էին լծակավոր կշեռքի վրա։ 

Հնում ոսկին, արծաթը կամ մթերքը հաճախ կշռում էին լծակավոր կշեռքով։Լծակավոր կշեռքը կազմված է անշարժ ձողի վրա ամրացված 2 շարժական լծակներից։ Այս կշեռքի հիմնական բաղադրիչը ձողն է։ Ձողի երկու թևերը խաղում են լծակի բազուկի դեր, սրանց ծայրերից կախվում են կշռաթասեր, որոնցից մեկում դրվում է կշռվող իրը կամ նյութը, մյուսում՝ կշռաքարը: Կշռման պրոցեսը համարվում է կայացած է, եթե այդ երկու հակադիր մոմենտները միմյանց հավասարակշռում են: Կշեռքի լծակի թևերը կարող են լինել տարբեր երկարության, եթե կշռաքարը պարունակող թևը երկար է, դա թույլ է տալիս փոքր կշռաքարերով չափել ծանր բեռներ:

լծակավոր կշեռք

Հնում   լծակավոր կշեռքի միջոցով  մետաղադրամների   ավելի  ծանր լինելը պարզում էին   հետևյալ կերպ՝ լծակավոր  կշեռքն  ուներ  2 կշռաթաս։ Կշեռքի յուրաքանչյուր կշռաթասերի մեջ  դնում էին մետաղադրամ։    Կշեռքի այն կշռաթասը, որը ավելի  ներքև էր իջնում, դրա մեջ էլ գտնվում էր  ավելի ծանր մետաղադրամը։

Դասարանական առաջադրանքներ

  1. Գտի՛ր նշված թվի մասը
    • x35-ի 3/7 մասը 35:7×3
    • 420-ի 5/6 մասը 420:6×5
    • 180-ի 5/9 մասը 180:9×5
    • 2000-ի 9/10 մասը 120:4×7
    • 140-ի 5/7 մասը 507:8×6
    • 100-ի 5/5 մասը 203:9x 8
  2. Հաշվի՛ր
    • 415 կգ-ի 2/5 մասը
    • 480 դրամի 5/6 մասը
    • 18ժ-ի 2/3 մասը
    • 320 լ-ի 6/8 մասը
    • 510 մ2-ու 2/17 մասը
    • 480 կմ-ի 5/16 մասը
  3. Երկու պարկում կար  124 կգ շաքարավազ։ Երբ |-ից 4 կգ տեղափոխեցին ||-ի մեջ, պարկերում շաքարավազների քանակները հավասարվեցին։ Քանի՞ կգ շաքարավազ կար յուրաքանչյուր պարկում ։
  4. Երկու  արկղում կա  74կգ  խնձոր։ Երբ |-ից 3կգ  լցրին ||- ի մեջ, ապա արկղերում խնձորների քանակները  հավասարվեցին։ Քանի՞ կգ խնձոր կար արկղերում նախքան տեղափոխությունները։
  5. Երկու  խմբում կային  150 ուսանող։ Երբ|-ից 10 հոգի տեղափոխեցին || խումբ, ապա խմբերում ուսանողների քանակները հավասարվեցին։ Քանի՞ուսանող կար յուրաքանչյուր խմբում։
  1. Երկու  պահեստներում  կար  540 պարկ ալյուր։ Երբ|-ից 20 պարկ տեղափոխեցին || պահեստ, պահեստներում ալյուրների քանակները հավասարվեցին։ Քանի՞ պարկ ալյուր կար յուրաքանչյուր պահեստում։

Դասարանական

Դասարանական և տնային առաջադրանքներ

1․ Լրացրու՛ աղյուսակների դատարկ վադակները անհրաժեշտ թվերով։

Նվազելի93788456150431760000051428709805
Հանելի46573956719382937542118596287924
Տարբերություն47214499431048822457932832421881
       

2․ Շրջանի դատարկ մասում ինչ թիվ պետք է գրել։

Ստանցանք 21

3․ Դատարկ շրջանակում ինչ թիվ պետք է գրել։

(2+4):3=2, (17+1):9=2, (14+6):10=2

Ստանցանք 10

4․ Ալենի քայլի երկարությունը 3/4 մ է, իսկ Արենի քայլի երկարությունը նրանից 5 սմ-ով երկար: Գտե՛ք ճանապարհի նվազագույն երկարությունը, որն անցնելու համար երկուսի քայլերի քանակներն էլ կարտահայտվեն բնական թվերով:

100 ; 4 = 25 x 3 = 75, 75=5=80

5.Հաշվի°ր ամենամեծ զույգ քառանիշ և ամենափոքր կենտ եռանիշ թվերի  տարբերությունը:

9998-101=98977

6.Երկու վայրերից, որոնց միջև եղած հեռավորությունը 564 կմ է, միաժամանակ իրար ընդառաջ շարժվեցին երկու ավտոմեքենա, նրանցից մեկի արագությունը  63 կմ⁄ժ էր: Ի՞նչ արագությամբ էր շարժվում երկրորդ ավտոմեքենան, եթե  ավտոմեքենաները հանդիպեցին շարժվելուց 4 ժամ հետո:                                                                                                                                                      Լուծում ՝ 63×4=252, 564-252=312, 312×4=1248  

Հավասար համարիչ ունեցող կոտորակների համեմատում

Դասարանական առաջադրանքներ

1․ Համեմատի՛ր։ 

7123 <7103

25142 = 25142

1718 = 1718

1419 < 1416

2․ Համեմատի՛ր

35մ < 34մ

430ժ  < 415ժ

3 Լրացրու՛ աղյուսակը։

Մասը316324348
Թիվը
48963
9618126

4․ Արան իր ունեցած դրամի 35 մասը ծախսեց գիրք գնելու, իսկ 15 մասը՝ տետր գնելու համար։ Որքա՞ն դրամ մնաց Արայի մոտ այդ գնումնեից հետո, եթե նա ուներ 1000 դրան։

Լուծում ՝ 1000:5×3=600, 1000:5×1=200

Պատ.՝ 600 և 200

5․ Այգին ունի 1200մ2 մակերեսը, որի 23 մասը զբաղեցնում են խնձորենիները, իսկ մնացած մասը՝ տանձենիները։ Որքա՞ն մակերես են զբաղեցնում խնձորենիները, և որքա՞ն՝ տանձենիները։

Լուծում ՝ 1200:3×2=800

Պատ.՝

6․ Հաշվի՛ր Լուսինեյի տարիքը՝ գիտենալով, որ նա ծնվել է 1992 թվականին։ Քանի՞ տարեկան կլինի նա 5 տարի հետո։ Քանի՞ տարեկան կլինի նա 2040 թվականին։ Ո՞ր թվականին է լրանալու նրա ծննդյան 30 ամյակը։

7․ Անահիտը ծնվել ՝ 1997 թվականի մարտի 12-ին, դրանից 3 տարի 18օր հետո ծնվել է նրա քույրը։ Գտի՛ր քրոջ ծննդյան տարեթիվն ու ամսաթիվը։ 

Տնային առաջադրանքն

 Համեմատի՛ր։

34>  35

47<  45

617 < 615

929 < 928

2․ Համեմատի՛ր

25լ  > 210լ

720կգ  < 710կգ

3 Լրացրու՛ աղյուսակը։

Մասը343638
Թիվը
48362418`
96724836

4․ Վարորդը ձմերուկի 35 մասը դատարկեց առաջին խանութում, իսկ մնացած 2500կգ-ը՝ երկրորդ խանութում։ Վարորդը որքա՞ն ձմերուկ դատարկեց առաջին խանութում։

Լուծում ՝ 2500:2=1225, 1225×3=3675 

Պատ․՝ 1500կգ

5․ Երկու թվերի գումարը 200 է։ Դրանցից մեկը 4 անգամ մեծ է մյուսից։ Որո՞նք ն այդ թվերը։ 

Լուծում ՝1 մաս+4մաս=5մասի, 200:5×1=40, 200:5×4=160      

Պատ․՝ 40 և 160

6․ Հայկը ծնվել է 2002 թվականին՝ հայրիկից 25 տարի շուտ։ Պապիկը ծնվել է հայրիկից 26 տարի շուտ։ Ո՞ր թվականին է ծնվել հայրիկը։ Ո՞ր դարում է ծնվել պապիկը, և քանի՞ տարեկան է նա հիմա։ 

Լուծում ՝ 2002-(25+26)=1951  20-րդ դար, 2021-1951=70

Պատ․՝ 20-րդ դար 70 տարեկան

Հաջորդական թվեր

Դասարանական առաջադրանքներ

1․ Գտի՛ր այն երկու հաջորդական բնական թվերը, որոնց գումարը 243 է։ 

243-1=242

242:2=121

121-1=120

121+1=122

2․ Գտի՛ր այն երկու հաջորդական զույգ թվերը, որոնց գումարը 442 է։ 

442:2=221

221-1=220

221+1=222

3․ Գտի՛ր այն երկու հաջորդական կենտ թվերը, որոնց գումարը 212 է։ 

212:2=106

106-1=105

106+1=107

4․ Գտի՛ր այն երեք հաջորդական բնական թվերը, որոնց գումարը 213 է։ 

213:3=71

71+1=72

71-1=70

5․ Գտի՛ր այն երեք հաջորդական թվերը, որոնց գումարը  219 է։ 

219:3=73

73-1=72

73+1=74

6․ Երեք հաջորդական կենտ թվերի գումարը 135 է։ Գտեք այդ թվերը։  

135:3=45

45+1=46

45-1=44