Рубрика: Մաթեմատիկա
Իրական և կեղծ մետաղադրամներ
Պատմությունը
Հնում մետաղները ամենայն ուշադրությամբ կշռվում էին լծակավոր կշեռքի վրա։
Հնում ոսկին, արծաթը կամ մթերքը հաճախ կշռում էին լծակավոր կշեռքով։Լծակավոր կշեռքը կազմված է անշարժ ձողի վրա ամրացված 2 շարժական լծակներից։ Այս կշեռքի հիմնական բաղադրիչը ձողն է։ Ձողի երկու թևերը խաղում են լծակի բազուկի դեր, սրանց ծայրերից կախվում են կշռաթասեր, որոնցից մեկում դրվում է կշռվող իրը կամ նյութը, մյուսում՝ կշռաքարը: Կշռման պրոցեսը համարվում է կայացած է, եթե այդ երկու հակադիր մոմենտները միմյանց հավասարակշռում են: Կշեռքի լծակի թևերը կարող են լինել տարբեր երկարության, եթե կշռաքարը պարունակող թևը երկար է, դա թույլ է տալիս փոքր կշռաքարերով չափել ծանր բեռներ:
Հնում լծակավոր կշեռքի միջոցով մետաղադրամների ավելի ծանր լինելը պարզում էին հետևյալ կերպ՝ լծակավոր կշեռքն ուներ 2 կշռաթաս։ Կշեռքի յուրաքանչյուր կշռաթասերի մեջ դնում էին մետաղադրամ։ Կշեռքի այն կշռաթասը, որը ավելի ներքև էր իջնում, դրա մեջ էլ գտնվում էր ավելի ծանր մետաղադրամը։
Դասարանական առաջադրանքներ
- Գտի՛ր նշված թվի մասը
- x35-ի 3/7 մասը 35:7×3
- 420-ի 5/6 մասը 420:6×5
- 180-ի 5/9 մասը 180:9×5
- 2000-ի 9/10 մասը 120:4×7
- 140-ի 5/7 մասը 507:8×6
- 100-ի 5/5 մասը 203:9x 8
- Հաշվի՛ր
- 415 կգ-ի 2/5 մասը
- 480 դրամի 5/6 մասը
- 18ժ-ի 2/3 մասը
- 320 լ-ի 6/8 մասը
- 510 մ2-ու 2/17 մասը
- 480 կմ-ի 5/16 մասը
- Երկու պարկում կար 124 կգ շաքարավազ։ Երբ |-ից 4 կգ տեղափոխեցին ||-ի մեջ, պարկերում շաքարավազների քանակները հավասարվեցին։ Քանի՞ կգ շաքարավազ կար յուրաքանչյուր պարկում ։
- Երկու արկղում կա 74կգ խնձոր։ Երբ |-ից 3կգ լցրին ||- ի մեջ, ապա արկղերում խնձորների քանակները հավասարվեցին։ Քանի՞ կգ խնձոր կար արկղերում նախքան տեղափոխությունները։
- Երկու խմբում կային 150 ուսանող։ Երբ|-ից 10 հոգի տեղափոխեցին || խումբ, ապա խմբերում ուսանողների քանակները հավասարվեցին։ Քանի՞ուսանող կար յուրաքանչյուր խմբում։
- Երկու պահեստներում կար 540 պարկ ալյուր։ Երբ|-ից 20 պարկ տեղափոխեցին || պահեստ, պահեստներում ալյուրների քանակները հավասարվեցին։ Քանի՞ պարկ ալյուր կար յուրաքանչյուր պահեստում։
Դասարանական
Դասարանական և տնային առաջադրանքներ
1․ Լրացրու՛ աղյուսակների դատարկ վադակները անհրաժեշտ թվերով։
Նվազելի | 9378 | 84561 | 504317 | 600000 | 51428 | 709805 |
Հանելի | 4657 | 39567 | 193829 | 375421 | 18596 | 287924 |
Տարբերություն | 4721 | 44994 | 310488 | 224579 | 32832 | 421881 |
2․ Շրջանի դատարկ մասում ինչ թիվ պետք է գրել։
Ստանցանք 21
3․ Դատարկ շրջանակում ինչ թիվ պետք է գրել։
(2+4):3=2, (17+1):9=2, (14+6):10=2
Ստանցանք 10
4․ Ալենի քայլի երկարությունը 3/4 մ է, իսկ Արենի քայլի երկարությունը նրանից 5 սմ-ով երկար: Գտե՛ք ճանապարհի նվազագույն երկարությունը, որն անցնելու համար երկուսի քայլերի քանակներն էլ կարտահայտվեն բնական թվերով:
100 ; 4 = 25 x 3 = 75, 75=5=80
5.Հաշվի°ր ամենամեծ զույգ քառանիշ և ամենափոքր կենտ եռանիշ թվերի տարբերությունը:
9998-101=98977
6.Երկու վայրերից, որոնց միջև եղած հեռավորությունը 564 կմ է, միաժամանակ իրար ընդառաջ շարժվեցին երկու ավտոմեքենա, նրանցից մեկի արագությունը 63 կմ⁄ժ էր: Ի՞նչ արագությամբ էր շարժվում երկրորդ ավտոմեքենան, եթե ավտոմեքենաները հանդիպեցին շարժվելուց 4 ժամ հետո: Լուծում ՝ 63×4=252, 564-252=312, 312×4=1248
Հավասար համարիչ ունեցող կոտորակների համեմատում
Դասարանական առաջադրանքներ
1․ Համեմատի՛ր։
7123 <7103
25142 = 25142
1718 = 1718
1419 < 1416
2․ Համեմատի՛ր
35մ < 34մ
430ժ < 415ժ
3․ Լրացրու՛ աղյուսակը։
Մասը | 316 | 324 | 348 |
Թիվը | |||
48 | 9 | 6 | 3 |
96 | 18 | 12 | 6 |
4․ Արան իր ունեցած դրամի 35 մասը ծախսեց գիրք գնելու, իսկ 15 մասը՝ տետր գնելու համար։ Որքա՞ն դրամ մնաց Արայի մոտ այդ գնումնեից հետո, եթե նա ուներ 1000 դրան։
Լուծում ՝ 1000:5×3=600, 1000:5×1=200
Պատ.՝ 600 և 200
5․ Այգին ունի 1200մ2 մակերեսը, որի 23 մասը զբաղեցնում են խնձորենիները, իսկ մնացած մասը՝ տանձենիները։ Որքա՞ն մակերես են զբաղեցնում խնձորենիները, և որքա՞ն՝ տանձենիները։
Լուծում ՝ 1200:3×2=800
Պատ.՝
6․ Հաշվի՛ր Լուսինեյի տարիքը՝ գիտենալով, որ նա ծնվել է 1992 թվականին։ Քանի՞ տարեկան կլինի նա 5 տարի հետո։ Քանի՞ տարեկան կլինի նա 2040 թվականին։ Ո՞ր թվականին է լրանալու նրա ծննդյան 30 ամյակը։
7․ Անահիտը ծնվել ՝ 1997 թվականի մարտի 12-ին, դրանից 3 տարի 18օր հետո ծնվել է նրա քույրը։ Գտի՛ր քրոջ ծննդյան տարեթիվն ու ամսաթիվը։
Տնային առաջադրանքն
Համեմատի՛ր։
34> 35
47< 45
617 < 615
929 < 928
2․ Համեմատի՛ր
25լ > 210լ
720կգ < 710կգ
3․ Լրացրու՛ աղյուսակը։
Մասը | 34 | 36 | 38 |
Թիվը | |||
48 | 36 | 24 | 18` |
96 | 72 | 48 | 36 |
4․ Վարորդը ձմերուկի 35 մասը դատարկեց առաջին խանութում, իսկ մնացած 2500կգ-ը՝ երկրորդ խանութում։ Վարորդը որքա՞ն ձմերուկ դատարկեց առաջին խանութում։
Լուծում ՝ 2500:2=1225, 1225×3=3675
Պատ․՝ 1500կգ
5․ Երկու թվերի գումարը 200 է։ Դրանցից մեկը 4 անգամ մեծ է մյուսից։ Որո՞նք ն այդ թվերը։
Լուծում ՝1 մաս+4մաս=5մասի, 200:5×1=40, 200:5×4=160
Պատ․՝ 40 և 160
6․ Հայկը ծնվել է 2002 թվականին՝ հայրիկից 25 տարի շուտ։ Պապիկը ծնվել է հայրիկից 26 տարի շուտ։ Ո՞ր թվականին է ծնվել հայրիկը։ Ո՞ր դարում է ծնվել պապիկը, և քանի՞ տարեկան է նա հիմա։
Լուծում ՝ 2002-(25+26)=1951 20-րդ դար, 2021-1951=70
Պատ․՝ 20-րդ դար 70 տարեկան
Հաջորդական թվեր
Դասարանական առաջադրանքներ
1․ Գտի՛ր այն երկու հաջորդական բնական թվերը, որոնց գումարը 243 է։
243-1=242
242:2=121
121-1=120
121+1=122
2․ Գտի՛ր այն երկու հաջորդական զույգ թվերը, որոնց գումարը 442 է։
442:2=221
221-1=220
221+1=222
3․ Գտի՛ր այն երկու հաջորդական կենտ թվերը, որոնց գումարը 212 է։
212:2=106
106-1=105
106+1=107
4․ Գտի՛ր այն երեք հաջորդական բնական թվերը, որոնց գումարը 213 է։
213:3=71
71+1=72
71-1=70
5․ Գտի՛ր այն երեք հաջորդական թվերը, որոնց գումարը 219 է։
219:3=73
73-1=72
73+1=74
6․ Երեք հաջորդական կենտ թվերի գումարը 135 է։ Գտեք այդ թվերը։
135:3=45
45+1=46
45-1=44